Αθήνα, 4 Ιανουαρίου 2019
Συνέντευξη Μανώλη Χριστοδουλάκη, Γραμματέα Κινήματος Αλλαγής στο GRTimes.gr
Πολλοί δυσανασχέτησαν με την στάση του Κινήματος Αλλαγής απέναντι στο Μακεδονικό…
Δε συμμερίζομαι την άποψη αυτή. Θεωρώ ότι η θέση που πήραμε ως Κίνημα Αλλαγής για το Μακεδονικό και τη συμφωνία των Πρεσπών είναι αυτή ακριβώς που εκφράζει η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Είναι μια στάση υπεύθυνη που τάσσεται υπέρ της εξεύρεσης λύσης στο ζήτημα αυτό με γνώμονα την ευημερία, την ειρήνη και τον πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας μας στα Βαλκάνια, αλλά παράλληλα θέτει και σαφείς κόκκινες γραμμές που διασφαλίζουν την ιστορία μας, τα γνήσια πατριωτικά αισθήματα των Ελλήνων και την εξάλειψη όλων των αλυτρωτικών στοιχείων από πλευράς της γειτονικής μας χώρας. Από τη στιγμή που όταν ήρθε η συμφωνία προς υπογραφή, διαπιστώθηκε ότι πολλές από τις κόκκινες γραμμές μας έχουν σαφώς παραβιαστεί, αναγνωρίζοντας επίσημα τη «μακεδονική» γλώσσα, τη «μακεδονική» εθνικότητα και νομιμοποιώντας ένα χρονοδιάγραμμα εφαρμογής που θέτει τη χώρα μας προτετελεσμένων γεγονότων, έγινε σαφές ότι αυτή η συμφωνία δεν είναι εθνικά επωφελής. Ακριβώς για αυτό το λόγο, εμείς δεν πρόκειται να την ψηφίσουμε όταν έρθει στη Βουλή.
Εκλογές βλέπετε κι αν ναι, πότε; Πόσο έτοιμο είναι το ΚΙΝΑΛ για… κάλπες; Η τρίτη θέση είναι εφικτή;
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι οι εκλογές θα γίνουν σύντομα, το πολύ με ορίζοντα το Μάιο του 2019 και αυτό ακριβώς επιζητεί και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, που πλέον αντιλαμβάνονται ότι η πολιτική πρακτική των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν πάει άλλο. Στόχος όμως δεν είναι απλά μια κυβερνητική αλλαγή, είναι μια ριζική αλλαγή πολιτικής. Ένα προοδευτικό σχέδιο διακυβέρνησης της χώρας. Θα είμαστε απόλυτα έτοιμοι όποτε και αν γίνουν οι επόμενες εθνικές εκλογές. Η τρίτη θέση σαφώς και είναι εφικτή αλλά δεν είναι ο μοναδικός μας στόχος. Στόχος είναι να μπορέσουμε να έχουμε σαφή εντολή στη βάση της δικής μας πολιτικής πρότασης για να ανατρέψουμε τους υφιστάμενους πολιτικούς συσχετισμούς και κυρίως να ανατρέψουμε το μείγμα συντηρητικών πολιτικών επιλογών που κρατάει τη χώρα δέσμια χωρίς προοπτική, αναπαράγοντας τα σημερινά αδιέξοδα.
Πιο εύκολα θα συνεργαζόσασταν με τη ΝΔ παρά τον ΣΥΡΙΖΑ;
Δεν υπάρχει πιο εύκολα και πιο δύσκολα. Δεν υπάρχει πιο κοντά και πιο μακριά ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ. Έχουμε από τη μία πλευρά μία πολιτική πρακτική του λαϊκισμού, του τυχοδιωκτισμού, της δημαγωγίας, μία ιδεοληπτική εμμονή υπερφορολόγησης των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, την αποθέωση του κρατισμού, μία πολιτική χωρίς προοπτική για την επόμενη μέρα. Και από την άλλη έχουμε ένα μείγμα πολιτικής χωρίς σαφή στοχοθέτηση για ένα σοβαρό και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος για την ανακούφιση αυτών που έχουν πληγεί περισσότερο μέσα στην κρίση, με περικοπές δημοσίων δαπανών για ποιοτικά δημόσια αγαθά και όχι απλά για μείωση της σπατάλης και με ένα γενικότερο πλαίσιο που δεν παρουσιάζεται αξιόπιστο να υλοποιήσει μία δίκαιη διανομή του παραγόμενου πλούτου. Για εμάς το θέμα των μετεκλογικών συνεργασιών είναι πάρα πολύ απλό και σαφές. Καταθέτουμε τη δική μας πρόταση το «Σχέδιο Ελλάδα», με συγκεκριμένες προτάσεις και λύσεις για τα καθημερινά προβλήματα των Ελλήνων. Ζητάμε ισχυρή εντολή, ζητάμε να έχουμε τη δύναμη να το εφαρμόσουμε. Εφόσον την έχουμε, θα συζητήσουμε με όποιον το επιθυμεί, αλλά στη βάση της πρότασης μας, και όχι απλά στη λογική αριθμητικών συμπληρωμάτων για να «βγαίνει» η κυβερνητική πλειοψηφία. Και κυρίως αφού ο ελληνικός λαός θα μας έχει κρίνει, θα μας έχει αξιολογήσει και θα μας έχει δώσει σαφείς εντολές για το ποια επιθυμεί να είναι η σύσταση της επόμενης κυβέρνησης. Αυτή την εντολή σκοπεύουμε να την τιμήσουμε απαρέγκλιτα.
Πρόσφατα ο Σταμάτης Μαλέλης μίλησε για διψήφια ποσοστά του ΚΙΝΑΛ στις εκλογές και συμπλήρωσε πως εάν δεν συμβεί κάτι τέτοιο τότε θα πρέπει η Χαριλάου Τρικούπη να προβληματιστεί. Θεωρείτε εφικτό έναν τέτοιο στόχο και ποιος είναι ο δικός σας πήχης; Επίσης, πόσο πατριωτικό είναι να οδηγηθεί η χώρα σε δεύτερες εκλογές επειδή δεν συνεργάζονται οι πολιτικές δυνάμεις μεταξύ τους;
Καταρχάς θεωρώ άκαιρο αυτή τη στιγμή χωρίς καν να είναι σαφές το πότε θα γίνουν οι επόμενες εθνικές εκλογές να θέτουμε στόχους με αριθμητικά δεδομένα. Για εμάς ο στόχος είναι να υπάρξει σαφώς μία κατεύθυνση ανατροπής των πολιτικών συσχετισμών και ιδιαίτερα στο χώρο της κεντροαριστεράς. Τώρα αν αυτή αποτυπωθεί με διψήφια ποσοστά προφανώς είναι κάτι το οποίο για εμάς θα ήταν πάρα πολύ θετικό. Το πολιτικό σκηνικό είναι ρευστό και το κλίμα που εισπράττουμε από όλη την επαφή μας με την ελληνική κοινωνία σε όλη τη χώρα, σε όλες τις πόλεις και τα χωριά μας, με τις γεμάτες αίθουσες σε όλες μας τις διαδικασίες, με το κλίμα ενθουσιασμού των μελών και των φίλων μας, μας γεμίζει αισιοδοξία ότι το Κίνημα Αλλαγής μπορεί να είναι η θετική έκπληξη των επόμενων εκλογών. Όσον αφορά το θέμα των δεύτερων εκλογών επίσης είναι άκαιρο να σχολιάζουμε υποθετικά σενάρια. Είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι ο ελληνικός λαός θα δώσει σαφείς εντολές με την ψήφο του και τη θέληση του για το ποιος επιθυμεί να κυβερνήσει τη χώρα την επόμενη μέρα. Ακριβώς αυτές τις εντολές σκοπεύουμε να τις τιμήσουμε και να σεβαστούμε. Η δική μας παράταξη σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους ήταν η μόνη που σήκωσε το βάρος της κρίσης, με τεράστιο πολιτικό κόστος, δυσανάλογο σε σχέση με αυτό που μας αναλογούσε σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες δυνάμεις που στήσανε πολιτικές καριέρες στο βωμό της κοινωνικής συνοχής, επενδύοντας στο λαϊκισμό και το διχασμό. Το αν έχουμε την πατριωτική ευθιξία να λάβουμε αποφάσεις ευθύνης ή όχι το έχουμε αποδείξει σε κάθε ευκαιρία που μας έχει δοθεί. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να γίνει χωρίς την ετυμηγορία του ελληνικού λαού. Ζητάμε τη δύναμη να εφαρμόσουμε το δικό μας πρόγραμμα, όχι απλά να μοιράσουμε Υπουργεία για να διευκολύνουμε κυβερνητικές πλειοψηφίες.
Πως είναι να συνεργάζεσαι σε καθημερινή βάση με την Φώφη Γεννηματά;
Η καθημερινή συνεργασία με τη Φώφη Γεννηματά είναι πολύ ουσιαστική και αποτελεσματική και ειδικά για τα νέα στελέχη που έχει επιλέξει να εντάξει στο δυναμικό της παράταξης. Η δυνατότητα να είναι δίπλα στον καθέναν για οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει ακόμα και για θέματα ήσσονος σημασίας για μία συμβουλή ή μία κατεύθυνση, είναι κάτι που σπανίζει σε τέτοιο πολιτικό επίπεδο. Αυτό σε συνδυασμό με το «ανθρώπινο» στοιχείο της αλλά και την αποφασιστικότητα της σε καίρια ζητήματα και στη λήψη των «δύσκολων» και κρίσιμων αποφάσεων είναι ακριβώς αυτό για το οποίο επιβραβεύεται καθημερινά και από την κομματική μας βάση και από την ίδια την ελληνική κοινωνία. Η δημοφιλία της Φώφης Γεννηματά ανεβαίνει διαρκώς, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση με πολύ μικρή διαφορά από τον πρώτο και στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα ότι με τη δική της ηγεσία το Κίνημα Αλλαγής μπορεί να επιτύχει την ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών στην κοινωνία.
Θα είστε υποψήφιος στις εθνικές εκλογές και εάν ναι, σε ποια περιφέρεια;
Όχι, δε θα είμαι υποψήφιος για τις επόμενες εθνικές εκλογές. Η θέση του Γραμματέα έχει ασυμβίβαστο με εκλόγιμες θέσεις και είναι κάτι που θα σεβαστώ απόλυτα. Είναι προφανές ότι τη μάχη των επόμενων εθνικών εκλογών, όπως και όλων των εκλογικών αναμετρήσεων που έχουμε μπροστά μας, θα τη δώσω και εγώ με όλες μου τις δυνάμεις, μέσω της θεσμικής μου ιδιότητας ως Γραμματέας του Κινήματος Αλλαγής.
Πόσο κουραστική είναι η δουλειά ενός γραμματέα κόμματος, ειδικά στην δική σας ηλικία;
Η αλήθεια είναι ότι είναι αρκετά κουραστική με εξαντλητικά ωράρια, χωρίς προσωπική ζωή, με πολλά ταξίδια, περιοδείες, διαδικασίες. Ωστόσο, είναι μια ξεκάθαρη επιλογή μου, απόλυτα συνειδητή, γνωρίζοντας τις δυσκολίες, γνωρίζοντας το βάρος της ευθύνης και είμαι και εγώ αποφασισμένος από τη δική μου πλευρά να καταβάλλω το μέγιστο δυνατό για να προσφέρω και εγώ το δικό μου λιθαράκι σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια ανασυγκρότησης της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Είναι σαφές σε όλους μας, ότι σε αυτή την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς.
Είναι εύκολο να κρατάς τις ισορροπίες σε ένα κόμμα όπως είναι το ΠΑΣΟΚ με τα βαρίδια του παρελθόντος;
Ευτυχώς για εμάς ο ΣΥΡΙΖΑ φρόντισε να συνηγορήσει στην πολιτική μας αυτοκάθαρση, παίρνοντας μαζί του και όλα τα βαρίδια του παρελθόντος του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής παράταξης. Ακριβώς με αυτά τα δεδομένα, έχοντας κάνει και τη δική μας αυτοκριτική αλλά κυρίως τη δική μας ηθική και πολιτική αυτοκάθαρση, μπορούμε σήμερα να μιλάμε για ένα νέο ανανεωμένο κόμμα με πολλά νέα στελέχη, αλλά και με πολλά εμπειρότερα, ο καθένας με την εμπειρία, τις γνώσεις, τον ενθουσιασμό του, να συνεισφέρουμε όλοι μαζί σε αυτή την προσπάθεια. Για εμένα δεν είναι θέμα τήρησης ισορροπιών. Αυτό από μόνο του μεταφράζεται ως μία αμυντική στάση διαχείρισης. Αυτό που κάνει το Κίνημα Αλλαγής και αυτό που είναι σκοπός και στόχος όλων μας είναι να μπορέσουμε να αναπτύξουμε ξανά τα πολιτικά εκείνα προτάγματα που θα συνηγορήσουν στην επανασύνδεση με την πολιτική και κοινωνική μας βάση, με τον ευρύ πλειοψηφικό χώρο της κεντροαριστεράς, των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, όλων εκείνων των προοδευτικών δημοκρατικών πολιτών που πέρσι τον Νοέμβριο έστειλαν το μήνυμα ότι η χώρα χρειάζεται πολιτική ανανέωση και έναν στιβαρό αποφασιστικό προοδευτικό χώρο, ξανά πρωταγωνιστή στο πολιτικό μας σύστημα. Με βάση αυτούς στόχους, καλούμε όλα τα μέλη και τους φίλους μας, αλλά κυρίως όλους τους Έλληνες πολίτες σε ενότητα και συστράτευση. Οι λογικές της εσωστρέφειας ανήκουν πια στο παρελθόν.
Όταν μιλάτε για πολιτικά στην παρέα σας, ποια είναι η αντίδρασή της;
Η αλήθεια είναι πως οποιαδήποτε συζήτηση για πολιτικά είτε στην παρέα μου είτε γενικότερα στους ανθρώπους της ηλικίας μου, πέραν των προσωπικών στοιχείων που μπορεί να εμπεριέχει, πάντα αντιμετωπίζεται με μία καχυποψία που σηματοδοτεί ακριβώς το ευρύτερο πρόβλημα του πολιτικού μας συστήματος κατά τα χρόνια της κρίσης. Είναι η έλλειψη εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό μας σύστημα και κυρίως η έλλειψη εμπιστοσύνης των νέων στους πολιτικούς σήμερα. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος της μη συμμετοχής τους, της επιλογής τους να απέχουν και κυρίως και πιο σοβαρό, της επιλογής τους να φεύγουν και από την ίδια τη χώρα, να αναζητούν προοπτική αλλού. Είναι επιλογή ανάγκης και όχι επιθυμίας. Αυτό ακριβώς όμως είναι και το δικό μας χρέος, όλων των νέων ανθρώπων που έχουν εισαχθεί στον πολιτικό στίβο. Να δώσουμε λόγο σε όλα αυτά τα παιδιά να πιστέψουν ότι υπάρχει ξανά ελπίδα στο χώρο μας, πραγματική όμως και όχι απλά στα λόγια. Ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να τους εκφράσουν. Ότι μέσα από εμάς, μέσα από τις κοινές μας αγωνίες μπορούμε να προτείνουμε λύσεις για τα δικά τους καθημερινά προβλήματα. Και αυτό το χρέος, κατά τη γνώμη μου, είναι το μεγαλύτερο από όλα όσα έχουμε οι νέοι στην πολιτική σήμερα. Να μπορέσουμε να πείσουμε τους συνομηλίκους μας ότι υπάρχει λόγος να ασχοληθούν, να συμμετάσχουν, να βάλουν και αυτοί το δικό τους λιθαράκι για την επόμενη μέρα της Ελλάδας.
Τελικά ΠΑΣΟΚ υπάρχει; Και εάν ναι, που βρίσκεται;
Το ΠΑΣΟΚ φυσικά και υπάρχει. Υπάρχει κυρίως στις αρχές και στις αξίες του. Υπάρχει σε όλη την ιστορία της Μεταπολίτευσης. Υπάρχει στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών ως ο μοναδικός πολιτικός φορέας που άλλαξε πραγματικά την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, που έδωσε ευκαιρίες στη μεσαία τάξη, που έφερε όλες τις μεγάλες θεσμικές αλλαγές που θωράκισαν το πολίτευμα μας και τη δημοκρατία, που έκανε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση που έκανε την Ελλάδα μία σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα, με έργα, υποδομές και ρόλο στον παγκόσμιο χάρτη. Και ακριβώς με αυτή την πολιτική ιστορία και παρακαταθήκη, με αυτές τις αρχές και αξίες πορευόμαστε. Και μάλιστα απέναντι στην προσπάθεια σπίλωσης αυτής της ιστορίας από το ΣΥΡΙΖΑ και τους «συνεργάτες» του. Γιατί η ιστορία της δημοκρατικής παράταξης είναι τα χιλιάδες εκείνα στελέχη που έχουν δώσει πραγματικά την ψυχή τους για να μπορέσει αυτή η χώρα να γυρίσει σελίδα. Που έχουν δώσει την ψυχή τους για να υπηρετήσουν το όραμα για μία ισχυρή Ελλάδα και ακριβώς αυτό το όραμα με βάση τα σημερινά δεδομένα υπηρετούμε και εμείς σήμερα. Το όραμα για μία νέα ισχυρή Ελλάδα που θα αφήσει πίσω της την κρίση, θα θωρακίσει τους θεσμούς και τη δημοκρατία, θα μιλήσει για ένα σοβαρό και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος, θα παράξει ξανά πλούτο, θα αναδιαμορφώσει το αναπτυξιακό της μοντέλο και κυρίως θα δώσει ένα λόγο στα παιδιά της να επιστρέψουν, να προσφέρουν και να συνεισφέρουν στην πατρίδα μας.
Νέοι άνθρωποι με παλιές ιδέες ή παλιοί άνθρωποι με φρέσκες ιδέες; Ποιο είναι το μέλλον της πολιτικής;
Νέοι και παλιοί άνθρωποι, με φρέσκες ιδέες. Γιατί η έννοια της πολιτικής ανανέωσης δεν είναι ηλικιακή. Είναι θέμα ουσίας. Με ανθρώπους που ανήκουν στις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, στη βάση της κοινωνίας, στις δυνάμεις δημιουργίας, ανθρώπους του μόχθου και της εργασίας, νέους επιστήμονες, επαγγελματίες, ανθρώπους που γνωρίζουν τα προβλήματα και μπορούν να δώσουν λύσεις. Με φρέσκες ιδέες, σύγχρονο λόγο να φύγουμε από τα πολιτικά συμπλέγματα που μας οδήγησαν στην κρίση και να μιλήσουμε ξανά με ειλικρίνεια στον ελληνικό λαό για το πως ονειρευόμαστε εμείς την επόμενη μέρα της χώρας μας. Να χτίσουμε μία νέα σχέση ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική. Και από εκεί ξεκινάνε και όλες οι λύσεις στα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.
