Αθήνα, 3 Δεκεμβρίου 2018
Ομιλία Φώφης Γεννηματά, Προέδρου του Κινήματος Αλλαγής, στο συνέδριο της ΚΕΔΕ
Κυρίες και Κύριοι,
Είμαστε για μια ακόμη φορά μαζί.
Οι δεσμοί που μας συνδέουν είναι διαχρονικοί και δυνατοί τόσο εμένα προσωπικά όσο και το Κίνημα μας με την Αυτοδιοίκηση. Οι αυτοδιοικητικές αρχές και αξίες έχουν χαραχθεί στο DNA της Παράταξής μας, την ίδια στιγμή που οι ιστορικές μεταρρυθμίσεις– αυτές που εμείς υλοποιήσαμε, έχοντας όλους, από αριστερά και δεξιά, απέναντι – έχτισαν αυτό που σήμερα αποτελεί την Αυτοδιοίκηση.
Το Συνέδριο σας διεξάγεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα και εξ ίσου κρίσιμη για το θεσμό που εσείς εκπροσωπείτε. Έχω βαθιά πεποίθηση ότι η πορεία της χώρας αλλά και η προοπτική της Αυτοδιοίκησης είναι εκ των πραγμάτων πια όχι μόνο παράλληλες αλλά και αλληλένδετες. Και το σημείο που συναντώνται έχει ένα όνομα: Δημοκρατία.
Η χώρα, δυστυχώς σήμερα, βιώνει μείζον ζήτημα Δημοκρατίας. Κυβερνάται από μια παράταξη που δεν σέβεται τους θεσμούς, που θεωρεί το κράτος φέουδο προς κατάληψη, που καταργεί την αυτονομία των συνταγματικών εξουσιών.
Το Κοινοβούλιο και η Δικαιοσύνη, οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί νιώθουν ασφυξία υποβαθμίζονται και περιθωριοποιούνται. Είναι μια πολιτική στάση που στο όνομα ενός ακραίου λαϊκισμού θέτει υπό αμφισβήτηση και σε κίνδυνο τις πιο σημαντικές δημοκρατικές κατακτήσεις της Μεταπολίτευσης.
Η Κυβέρνηση αποδεικνύεται καθημερινά κατώτερη των περιστάσεων και στην Αυτοδιοίκηση.
Η εγκατάσταση κλίματος σύγχυσης και συναλλαγής ,η συνειδητή αποδυνάμωση της παρέμβασης της , στις τοπικές υποθέσεις, η μετατροπή της σε προεκλογικό χαρτί για να αυξήσει απλά τις ελάχιστες δυνάμεις που διαθέτει είναι όλα όσα οδήγησαν στο μόρφωμα που εμφάνισε και ψήφισε στη Βουλή η Κυβέρνηση.
Μια στρατηγική που αντί να οδηγεί τα πράγματα μπροστά, στρέφεται συνεχώς προς τα πίσω.
Περνούν τη θηλιά στο λαιμό της αυτοδιοίκησης και της προκαλούν ασφυξία.
Φοβούνται την ουσιαστική αποκέντρωση. Δεν τη θέλουν!
Αποδυνάμωσαν Δήμους και Περιφέρειες:
• σας αφαίρεσαν αρμοδιότητες και πόρους,
• διέγραψαν αυτοδιοικητικά κεκτημένα που κερδίσατε με αγώνες ετών,
• διόγκωσαν υπέρμετρα τη γραφειοκρατία και τη δημοσιονομική χειραγώγηση,
• ανέτρεψαν μεταρρυθμιστικές τομές μας, για να χτίσουν ένα νέο-συγκεντρωτικό μοντέλο εξυπηρέτησης αποκλειστικά μικροκομματικών σκοπιμοτήτων.
Και τώρα, επιθυμούν να καταδικάσουν τις πόλεις μας σε μόνιμη, θεσμοθετημένη απραξία.
Να δημιουργήσουν παραλυτικές διαδικασίες και να διαμορφώσουν ένα άγριο πεδίο εξαρτήσεων, εκβιασμών και συναλλαγών κάτω απ’ το τραπέζι.
Να αλλοιώσουν τη λαϊκή ετυμηγορία, με εκλογομαγειρέματα διαφορετικών εκλογικών συστημάτων για κάθε διαφορετικό όργανο των ΟΤΑ, που φθάνουν σε σημείο να μετατρέπουν ακόμη και την πλειοψηφία της κάλπης σε μειοψηφία στη διακυβέρνηση.
Ο Κλεισθένης αντί να λύσει προβλήματα ήρθε για να δημιουργήσει κι άλλα.
Δεν θα το επιτρέψουμε.
Αποτελεί δέσμευσή μας: με την εμπιστοσύνη που θα δείξει ο ελληνικός λαός στο Κίνημά μας, την έκπληξη των επόμενων εκλογών, ο Κλεισθένης θα ανατραπεί.
Εάν οι βουλευτικές εκλογές προηγηθούν των αυτοδιοικητικών, ο νόμος πρέπει να καταργηθεί άμεσα.
Εάν όχι, ο Κλεισθένης θα πρέπει να ανατραπεί ριζικά και να θεσπιστούν όλα τα αναγκαία αντίβαρα κυβερνησιμότητας.
Δεσμεύομαι προσωπικά ότι το Κίνημα Αλλαγής θα αγωνιστεί μαζί σας, εξαντλώντας κάθε θεσμικό τρόπο, για την επούλωση αυτής της πληγής στην καρδιά της τοπικής δημοκρατίας.
Κυρίες και κύριοι,
Το Κίνημα Αλλαγής πιστεύει στην Ανατροπή στο Κράτος, στην Αποκέντρωση με Αυτοδιοίκηση.
Σε μια ειρηνική επανάσταση στη χώρα.
Με τη γνώση και εμπειρία του παρελθόντος, με επίγνωση των αναγκών του παρόντος και του μέλλοντος για τους θεσμούς, την αποκεντρωμένη, σύγχρονη και δημοκρατική πολιτεία.
Εμπιστευόμαστε την Αυτοδιοίκηση.
Και η εμπιστοσύνη μας στους αυτοδιοικητικούς θεσμούς, μας ωθεί να αξιοποιήσουμε τη συνταγματική αναθεώρηση με πρωτοβουλίες για αλλαγές, που υπηρετούν το θεσμό της τοπικής δημοκρατίας και όχι ψηφοθηρικές σκοπιμότητες.
Οι προτάσεις μας θεμελιώνονται γύρω από έναν βασικό αδιαπραγμάτευτο άξονα: την ενίσχυση και θωράκιση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων και των Περιφερειών.
Για λόγους Δημοκρατίας, ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης, αποτελεσματικότητας, λογοδοσίας, εξυπηρέτησης του πολίτη.
Αίρουμε τα συνταγματικά εμπόδια για μια γενναία Αποκέντρωση αρμοδιοτήτων
• Ξεκινάμε από τη ρητή συμπερίληψη των αρχών της εγγύτητας και της επικουρικότητας ως γενικού κανόνα διάκρισης των αρμοδιοτήτων στο άρθρο 102 του Συντάγματος.
• Για την Παράταξή μας, η συνταγματική αναθεώρηση, πρέπει να διασφαλίσει ότι το Σύνταγμα δεν θα αποτελεί ανάχωμα συντήρησης του συγκεντρωτικού μοντέλου διακυβέρνησης.
Όσα σημεία του έχουν κριθεί ότι εμποδίζουν την ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης, επανεξετάζονται και συμπληρώνονται.
• Το Κίνημα Αλλαγής έχει συγκεκριμένες μεταρρυθμιστικές προτάσεις για ένα ευρύ πεδίο δημόσιων πολιτικών που θα ασκούνται αποτελεσματικότερα στο εγγύτερο στον πολίτη επίπεδο.
• Για παράδειγμα, το Σχέδιό μας περιλαμβάνει
• – Μεταφορά τόσο της υλοποίησης όσο και του σχεδιασμού της Κοινωνικής Πολιτικής στον Α’ βαθμό
• – Ουσιαστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων Υγείας στην Τ.Α.
• – Δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων από φορείς της Τ.Α., ή με κύριο άξονα αυτούς
• – Ενίσχυση του ρόλου της Τ.Α. στον αναπτυξιακό προγραμματισμό.
• – Πρωταγωνιστικό ρόλο των Δήμων στην προστασία του περιβάλλοντος, στις πρωτοβουλίες για την κλιματική αλλαγή, στον πρωτογενή τομέα, στην άμβλυνση του ψηφιακού χάσματος και τη μετάβαση στις έξυπνες πόλεις.
• – Κανονιστική Χειραφέτηση των ΟΤΑ, με δυνατότητα να προσδιορίζουν “τα του οίκου τους”, όπως
• o το σύστημα εσωτερικής οργάνωσής τους στις παροχές υπηρεσιών προς τους πολίτες,
• o τις συνεργασίες τους με φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων διαφάνειας και εποπτείας,
• o την παροχή κινήτρων και επιβραβεύσεων στο ανθρώπινο δυναμικό τους.
Κάνουμε πράξη τη Δημοσιονομική Αποκέντρωση
Πρωταγωνιστική θέση για εμάς κατέχει η δημοσιονομική αποκέντρωση.
Χωρίς αυτήν, η οικονομική αυτοτέλεια θα παραμένει κενό ευχολόγιο.
Μιλάμε για την είσπραξη σε τοπικό επίπεδο των εσόδων των Δήμων, πέραν των ανταποδοτικών, που οι ίδιοι θα καθορίζουν, με διασφάλιση βασικών προϋποθέσεων, όπως
• τη μη επιπλέον επιβάρυνση των πολιτών,
• την ύπαρξη μηχανισμού άμβλυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων,
• την ενίσχυση των Υπηρεσιών με το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό,
• τη διαχείριση των πόρων με λογοδοσία και διαφάνεια.
Διασφαλίζουμε ανεξάρτητο και αντικειμενικό έλεγχο νομιμότητας στην Τ.Α.
Γνωρίζουμε τι βιώνετε:
• με τους ελέγχους νομιμότητας που γίνονται έλεγχοι σκοπιμότητας,
• με τη γραφειοκρατία και τις καθυστερήσεις,
• αλλά ιδίως τι σας περιμένει με τους καινούριους “Επόπτες” του Κλεισθένη.
Προτείνουμε ρητή συνταγματική πρόβλεψη ότι ο έλεγχος νομιμότητας θα ασκείται από ανεξάρτητο φορέα.
Θεσμοθετούμε ρόλο και λόγο των ΟΤΑ στην “Καλή Νομοθέτηση”
Σημαντικά αδιέξοδα πηγάζουν από την ανεύθυνη, αιφνιδιαστική και ιδίως ερήμην σας νομοθέτηση διατάξεων που ανατρέπουν τη λειτουργία σας.
Το ζήσατε με το νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις που άλλαξε πάρα πολλές φορέςπαγώνοντας απαραίτητα έργα.
Το βιώνετε με το προχειρογράφημα του Κλεισθένη.
Να θεσπισθούν συνταγματικά οι αρχές και διαδικασίες καλής νομοθέτησης, με διασφάλιση των συμφερόντων της Αυτοδιοίκησης.
Σεβόμαστε την καταστατική θέση των Αιρετών της Τ.Α.
και η συνταγματική θεμελίωσή της αποτελεί προτεραιότητα.
Προασπίζουμε το δικαίωμα συμμετοχής των πολιτών τρίτων χωρών στην πολιτική ζωή των πόλεων.
Η κατοχύρωση στο Σύνταγμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις αυτοδιοικητικές εκλογές για τους πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη Χώρα, αποτελεί για την Παράταξή μας -ήδη από το 2010-σταθερή επιλογή.
Κύριες και κύριοι,
Η αποκέντρωση δεν είναι καραμέλα που χαϊδεύει τα αυτιά. Είναι αδήριτη ιστορική αναγκαιότητα. Και όταν λέμε αποκέντρωση ξεκινούμε από την διακυβέρνηση, την επανεπένδυση πόρων στις περιφέρειες που παράγουν τον πλούτο, τους αυτοτελείς πόρους και διοικητικούς μηχανισμούς. Αυτό το κύμα των ανατροπών βρίσκεται πίσω από τη δική μας πρόταση. Μια πρόταση που τις βασικές της αρχές και κατευθύνσεις σας έχω ήδη παρουσιάσει στο πλαίσιο του Σχεδίου Ελλάδα.
Δυστυχώς ακόμη και τη συνταγματική αναθεώρηση, μια ιστορική ευκαιρία να ανασυγκροτήσουμε θεσμικά τη Δημοκρατία η Κυβέρνηση τη μετέτρεψε σε σκιαμαχία χωρίς περιεχόμενο σε φτηνό προεκλογικό τέχνασμα.
Παρά τα μεγάλα λόγια, στην πράξη οι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ δεν περιλαμβάνουν στις προτάσεις που κατέθεσαν τίποτε ουσιαστικό για την αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης.
Τίποτε για τον νέο αναπτυξιακό και κοινωνικό της ρόλο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εξαντλείται σε αναφορές για το εκλογικό σύστημα και τα τοπικά δημοψηφίσματα.
Η ΝΔ σε γενικόλογες αναφορές . Δεν πιστεύουν στον θεσμό, θέλουν την Αυτοδιοίκηση ανίσχυρη, υποταγμένη στον δικό τους σχεδιασμό.
Φίλες και Φίλοι,
Είναι μια εποχή που η Δημοκρατία μας αποζητά τη δυναμική μιας επανεκκίνησης.
Μιας νέας ριζικής αλλαγής. Ενός νέου κύματος μεταρρυθμίσεων που θα ξαναδώσουν οξυγόνο στους θεσμούς της. Που θα κατοχυρώσουν αναφαίρετα δικαιώματα των πολιτών της. Που θα δώσουν νέο νόημα στην πολιτική και νέο περιεχόμενο στη διαδικασία της λαϊκής αντιπροσώπευσης και συμμετοχής.
Αυτό δεν είναι απλώς δημοκρατική απαίτηση. Είναι η απαρέγκλιτη προϋπόθεση για επανεκκίνηση της ίδιας της αναπτυξιακής διαδικασίας που βάλτωσε τα χρόνια της κρίσης.
Είναι ο καθοριστικός όρος για την όποια κινητοποίηση των παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων του Ελληνισμού που δεν του αξίζει να βλέπει αμήχανος τις εξελίξεις να τρέχουν και τις ευκαιρίες να μας προσπερνούν.
Φθάσαμε στο τελευταίο Τακτικό Συνέδριό της τρέχουσας θητείας σας.
Εσείς η Αυτοδιοίκηση αποτελέσατε ιστορικά τον στρατηγικό σύμμαχο της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης.
Αυτής που εκφράζει το Κίνημα Αλλαγής.
Σας θέλουμε μαζί μας για να ανταποκριθούμε στο κύριο αίτημα της πλειοψηφίας των Ελλήνων για ανάκτηση της αξιοπρέπειας τους.
Σε αυτή την απαίτηση αλλαγής και αξιοπρέπειας στεκόμαστε στην πρώτη γραμμή.