Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΑΡΑΒΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΕΜΑΤΟ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ.
Θα ήθελα να ευχαριστησω θερμα τον Ταουφικ Χουρι και ολους τους διοργανωτές αυτου του Συνεδριου για την πρωτοβουλια διοργάνωσης αυτης της Ευρω-Αραβικής Διάσκεψης.
Η προοώθηση του διαλόγου και η εμβάθυνση των σχέσεων. Ευρωπης και Αραβικού Κόσμου ηταν σημαντική στο παρελθόν αλλά σήμερα ειναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε.
Κυριο θεμα αυτου του Συνεδριου ειναι οι κοινοί μας ορίζοντες.
Απαραίτητο να επικεντρωθούμε σε αυτα που μας ενώνουν και μας φέρνουν κοντά, χωρίς να φοβηθούμε να μιλήσουμε για τις διαφορετικές μας προσεγγίσεις.
Και με αυτη τη σκέψη, δεν μπορω να μην ανατρέξω στην ιστορια.
Να μη θυμηθώ τον Γιακουρ Αλκενδι, τον Αβικεννα, τον Αβερροη που μετέφρασαν κι χάρη σε αυτούς έκαναν γνωστή στην Ευρωπη την αρχαία ελληνικη φιλοσοφία. Γνώση που πυροδότησε την Αναγέννηση στην ευρωπαίκή ήπειρο.
Δεν μπορω να μην σκεφτω τη Μεσογειο του Φερναν Μπρωντελ, χώρο διασταυρούμενων διαδρομών,ανθρώπων, εμπορευματων και ιδεων.
Αν σταθούμε σε μικρά καθημερινά πράγματα, θα βρούμε κοινές παραδόσεις στις δυο όχθες της Μεσογείου, στο Βορρά και στο Νότο. Θα ανακαλύψουμε, μέσα απο τα μνημεία, τη φιλοσοφια, την τέχνη, την μουσική, τις κοινές πολιτισμικες μας ρίζες σε όλη τη Μεση Ανατολη.
Ειναι αλήθεια, οτι πολλα γεγονότα που σημειώθηκαν τα τελευταία χρονια δημιουργησαν αποστάσεις και αμοιβαια καχυποψία.
Θυμάμαι, οταν ήμουν ΥΠΕΞ, και η Ελλάδα ηταν στην Προεδρία της ΕΕ το 2003, τις συζητησεις που είχαμε με τον Αραβικό Συνδεσμο σε επίπεδο κορυφής.
Και η προσπάθεια μας ήταν να αποτρέψουμε τον πόλεμο στο Ιράκ.
Ενας πόλεμος που σημάδεψε και σημαδεύει την περιοχή μας ακόμα και σήμερα.
Θυμάμαι τις συζητήσεις πριν από τον στρατιωτικό αποκλεισμο της Λιβύης, όπου ως ΠΘ στην συνάντησή μας στο Παρίσι με τον Σαρκοζύ, είχα ζητήσει να μπούμε σε έναν διάλογο με τον Καντάφι πριν από οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια.
Την τελική κατάληξη την ξέρουμε.
Με επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή.
Η περιοχή μας έχει σημαδευτεί από τις συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου, την πολυδιάσπαση του αραβικού κόσμου, που εφερε νέες συγκρούσεις στην περιοχή, αλλά και την μόνιμη πληγή της μη επίλυσης του παλαιστινιακού προβλήματος από την έλλειψη αποφασιστικής βούλησης της διεθνούς κοινότητας.
Τα γεγονότα αυτά είχαν και περαιτέρω επιπτώσεις:Την ανάπτυξη και παρουσία τρομοκρατικών οργανώσεων όπως της Daesh, τρομοκρατία που πλανάται ως βασικός εχθρός απεναντι στην έννοια της ανοιχτής μας κοινωνίας.
Είχαν επίσης ως επίπτωση την καταπίεση και εκφοβισμό πολλών θρησκευτικών ή και εθνοτικώνμειονοτήτων με αποτέλεσμα την φυγή τους.Δηλαδή απειλείται η ομορφιά της συμβίωσης πολλών πολιτιστικών παραδόσεων, που για αιώνες δημιουργούσαν κοινωνίες με τον πλούτο του πλουραλισμού.
Η πολιτιστική κληρονομιά που αποτελει πλούτο της παγκόσμιας κοινότητας, σε πολλα μέρη εχει καταστραφεί η απειλείται με καταστροφή.
Τα γεγονότα αυτά πρέπει να μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε οτι είναι απολύτως απαραίτητη, ειναι ανάγκη, η στενή συνεργασία μεταξύ μας.
Ακόμα περισσότερο όταν τα προβληματα ειναι παγκόσμια πια και η συνεργασία ο μονος τρόπος να αντιμετωπισθούν.
Η Ευρωπη ιστορικά πέρασε μεγάλους πολέμους, διαιρέσεις, αιματοχυσίες.
Χρειάστηκαν μεγαλες προςπαθειες, εμπνευσμένοι ηγετες και οραμα για να οικοδομηθει ενα κοινο ειρηνικό μέλλον αξιοποιώντας την οικονομικη αλληλεξάρτηση.
Σήμερα η Ευρώπη εχει μια νέα πρόκληση. Να αποτελέσει μοχλός εξανθρωπισμού της παγκοσμιοποίησης. Εχει την πρόκληση η Ευρώπη να αποδείξει, σε έναν κόσμο οπου γιγαντώνεται ο εθνικισμός, οτι η συνεργασία των κρατών και των λαών ειναι τελικά ο μόνος δρόμος για την επίλυση μεγάλων και παγκόσμιων προβλημάτων.
Για αυτό και η Ευρώπη βλέπει και θα βλέπει ως αναγκαία την στενή συνεργασια με τους λαούς της Μεσογείου και με τον αραβικό κόσμο.
Μαζί καλούμαστε από την μία να αξιοποιήσουμε τα θετικά της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και να αντιμετωπίςουμε μαζί τα προβλήματα που δημιουργούνται:
Την ανισότητα, την ανεργία, την μετανάστευση, (που προβλέπεται μεγάλη ιδιαίτερα από την Αφρική), αλλά και άλλα πολλά τα οποία αναφέρονται ως θέματα στον διάλογο αυτού του συνεδρίου:
Στο προγραμμα του Συνεδρίου αντικατοπτρίζονται ακριβώς αυτές οι προτεραιότητες.
Ευρωπη και αραβικός κοσμος εχουμε κάθε συμφερον να συνεργαστούμε για τα θεματα περιβάλλοντος.
Η κλιματική αλλαγή μας απειλεί.
Οι θάλασσές μας, οι ατμόσφαιρά μας, ειναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία μας, την υγεία μας, την διατροφή μας, τον ίδιο τον πολιτισμό μας.
Η μετάβασή μας σε ένα διαφορετικό ενεργειακό μοντέλο πρέπει να ειναι στόχος. Αλλά και να συνδυάζει τους 17 στόχους του ΟΗΕ, που μαζί συνυπογράψαμε, της βιώσιμης ανάπτυξης.
Θέματα οπως της προστασίας των υδάτινων πόρων,της καθολικής υγείας, της διατροφικής ασφάλειας,της καταπολέμησης του αναλφαβητισμού, της σωστής διακυβέρνησης, της διαφάνειας, της ισότητας των φύλων, της κοινωνικής συνοχής,αποτελούν στόχοι που συνυπογράψαμε ολοι στον ΟΗΕ.
Αυτοί οι στόχοι ειναι απαραίτητοι για την Ειρήνη και στην σταθερότητα στην περιοχή μας.
Και χρειάζεται η συνεργασία μας – γιατί απλά μόνοιμας δεν θα τα αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα αυτά.
Έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα:
Η Ευρωπη και ο αραβικός κοςμος αν εκμεταλλευτούν σωστα τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, μπορουν να αποτελεςουν έναμεγάλο χώρο βιώσιμης αναπτυξης, ποιότητας ζωής, δημιουργικότητας.
Σήμερα καλούμαστε να συνεργαστούμε στις πολύ δύσκολες συγκρούσεις που ταλανίζουν την περιοχήμας.
Στην Συρία, ζούμε μια τραγωδία. Απο την αρχή του πολέμου, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας ειναι εκτοπισμένος σε άλλες περιοχες η χωρες.Πανω απο πέντε εκατομμύρια προσφυγες με κινδυνο της ζωής τους προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο σε γειτονικά κρατη η στην Ευρωπη.
Ειναι μια τραγωδία που την εχουμε ζησει απο κοντά εδω στην Ελλαδα λογω της γεωγραφικής μας θέσης.
Παράλληλα η Ευρώπη δεν βρέθηκε ενωμένη στην στάση της. Και αυτό δυσκόλεψε την αντιμετώπιση της ροής των προσφύγων.
Θεωρητικά η Ευρώπη των 500 εκατομυρίων πολιτών μπορούσε σχετικά αποτελεσματικά να ενσωματώσει 1 εκ πρόσφυγες.
Δυστυχώς το ανθρωπιστικό ζήτημα των προσφύγων έγινε αντικειμένο εύκολης πολιτικής δημαγωγίας από ακροδεξιούς πολιτικούς.
Πολιτικοι που καλλιέργησαν τον ρατσιμό για να ανελιχθούν πολιτικά, αντί να συμβάλουν σε πραγματικές λύσεις.
Αυτή η νέα τάση απέναντι στα προβλήματα, δηλαδή να ψάχνουμε εξιλαστήρια θύματα αντί να λύνουμε προβλήματα, πρεπει να σταματήσουμε με τις πολιτικές μας. Πολιτικές που διασφαλίζουν την σιγουριά, την δικαιοσύνη και την προοπτική των πολιτών μας.
Πραγματικά δεν κατανοώ την στάση πολλων ευρωπαϊκων χωρων, που εδράζονται σε δημοκρατικές αρχές, που δεν θέλουν να δεχτούν ούτε εναν συμβολικό αριθμό προσφυγων τη στιγμη που χωρες οπως η Ιορδανια, ο Λιβανος, η Τουρκια φιλοξενούν εκατομύρια Συρων (η Τουρκια περιπου 3,5 εκατομμύρια) με μεγάλο βάρος για την οικονομία, τις υποδομές, την κοινωνική πρόνοια.
Πριν δυο μερες συναντήθηκαν στην Κωνσταντινουπολη η Γερμανίδα Καγκελλαριος Άνγκελα Μερκελ, ο Προεδρος της Γαλλίας Εμμανουελ Μακρον, ο Προεδρος της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν και ο Προεδρος της Τουρκίας Ταγιπ Ερντογαν.
Διακήρυξαν την προσήλωση τους σε μια ειρηνική λυση του Συριακού μεσα απο τη διαδικαςια που εχει ξεκινηςει ο ΟΗΕ και ανέφεραν τη δημιουργία μιας επιτροπής για να υπαρξει συμφωνια σε οτι αφορα το Συνταγμα της χώρας.
Πολλα εμπόδια παραμένουν παρά ταύτα, καθως δυστυχώς σε αυτόν τον πόλεμο οι πολίτες της Συριας δεν εχουν τη δυνατοτητα να ορίσουν την τύχη τους μόνοι τους.
Θεωρώ ευκαιρία η ΕΕ να επενδύσει στους πρόσφυγες, ακριβώς ωστε να αποτελέσουν οι αυριανοί αρχιτέκτονες στην αναγέννηση των κοινωνιών τους, πιο δικαίων, πιο ανοιχτών, πιο πλουραλιστικών.
Αυτή ήταν και η εμπειρία της Ελλάδας όταν μετά την δικτατορία επέστεψαν πολλοί Έλληνες για να προσφέρουν υπηρεσίες στην χώρα.
Συγκρατω λοιπόν τη δηλωση της Άγκελα Μερκελ οτι οι προσφυγες πρεπει να εχουν λόγο στις διαβουλεύσεις για τη λυση, καθως ειναι αυτονόητο οτι μπορουν να παίξουν ενα σημαντικο ρόλο στην ανοικοδόμηση της χώρας τους.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να προσφέρει πολλα συνεργαζόμενη με τον αραβικό κόσμο για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Συρία, στο Ιράκ,στη Λιβύη και στην Υεμενη στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, εχοντας την εμπειρία των λαθών του παρελθόντος.
Η ΕΕ καλείται να σκεφτεί νέες προσεγγίσεις στο παλαιστινιακό, να βρει την πολιτική βούληση να γίνει βασικός παράγοντας επίλυσης του Παλαιστινιακού, την ώρα που οι ΗΠΑ φαίνονται ανήμπορες σημερα να συμβάλουν αποφασιστικά στην λύση.
Οφειλουμε να συνεχίσουμε να παλεύουμε για μια λυση στη βαση δυο κρατών που συνυπάρχουν με ασφαλεια.
Την ωρα που η αμερικανική κυβερνηση μεταφέρει την πρεσβεια της στην Ιερουσαλήμ, την ιερή πόλη τριων θρησκειών, οφειλουμε να συνεχίσουμε να παλευουμε για ενα βιώσιμο παλαιστινιακό κρατος με βάση τα σύνορα του 1967 και πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ειναι θέσεις που υποστηριζει επίσημα η Ευρωπαικη Ενωςη αλλα και που και ως Σοσιαλιστική Διεθνης εχουμε επαναλάβει πολλές φορές.
Για αρκετες απο τις υφιστάμενες διαιρέσεις και συγκρουςεις στον αραβικο κοςμο αλλα και για την επιλυση του Παλαιστινιακού, σημαντικη πηγή έμπνευσης ως προς τη φιλοσοφία της, θα πρεπει να παραμείνει η Αραβική Πρωτοβουλία Ειρηνης που ψηφίστηκε στη Βηρυττό απο τα κρατη μελη του Αραβικού Συνδέσμου το 2002 μετα απο πρωτοβουλια της Σαουδικης Αραβιας.
Ιδιαίτερα ενδιαφερον ειναι οτι αυτή η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ειναι μια συνολική περιφερειακή προσέγγιση βασισμένη στα κοινά συμφέροντα.
Η πολυδιάσπαση, οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί και οι συγκρουσεις εμπόδισαν την αξιοποίηση του τεράστιου δυναμικού που διαθέτει αυτός ο γεωγραφικός χώρος.
Εμπόδισαν και την απογείωση και μιας άλλης σημαντικής πρωτοβουλίας, της Ενωσης για τη Μεσογειο που ξεκίνησε το 2008.
Μιας πρωτοβουλίας που στηρίχθηκε στη διαδικασία της Βαρκελωνης που ξεκινησε το 1995 και ηταν η πρώτη σοβαρη θεσμική προσπάθεια για τη δημιουργία ενος συνεκτικού πλαισίου συνεργαςιας μεταξυ Ευρωπαικης Ενωσης και Αραβικού κοσμου.
Αυτό το πνεύμα πρέπει να ξαναγεννηθεί. Μπορείτε να βασιστείτε ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται πάντα στην πρωτοπορία για την ένωση για την Μεσόγειο.
Όπως πάντα θα ειναι φιλικές οι παραδοσιακές μας σχέσεις με τον αραβικό λαό.
Κρισιμη ειναι η προωθηση δικτύων σε ολα τα επιπεδα.
Κρίσιμη ειναι η συνεργασία μας μπροστά σε νέες γεωπολιτικές πρωρτοβουλίες.
Προσωπικά συναντιέμαι τακτικά με την ηγεσία της Κίνας. Ο δρόμος του μεταξιού, ή η πρωτοβουλία του One Belt One Road, οπως ονομάζεται, αποτελεί μια ακόμα ευκαιρία. Να επανακαθοριστούν οι σχέσεις Ασίας, Ευρώπης, Μεσογείου και Αφρικής. Μέσα σε αυτή την προοπτική πρέπει να συζητήσουμε για τις υποδομές, την ενέργεια, τις μεταφορές μεχρι τον διάλογο των πολιτισμών και τον εξανθρωπισμό της παγκοσμιοποίησης. Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μαζί πρέπει να αξιοποιήσουμε και να ελέγξουμε τις νέες τεχνολογιες ωστε να βρεθούν στην υπηρεσία του ανθρώπου, του κοινού καλού, και όχι εργαλεία πολέμου, σύγκρουσης η εκμετάλλευσης των ανθρώπων.
Απο την μια η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη θα απειλήσει θέσεις εργασίας, θα ανατρέψει τις παραγωγικές διαδικασίες, από την άλλη η σωστή αξιοποίηση της τεχνολογίας μπορεί να εξασφαλίσει πολύ κάλυτερες συνθήκες για τους πολίτες στην υγεία, παιδεία, μέσα από την διαφάνεια και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την καινοτομία.
Πήρα ως ΠΘ την απόφαση να εφαρμόσω βασικα στοιχεία ηλεκτρονικής και ανοιχτής διακυβέρνησηςμε σοβαρά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση πόρων αλλά και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Εμπειρία για καινοτομία στην διακυβέρνηση που μπορώ να μοιραστώ με όσους ενδιαφέρονται.
Εν κατακλείδι, η δημιουργία περιφερειακών σχημάτων συνεργαςιας θα βοηθηςει καθοριςτικα την αξιοποιηση της συνεργαςιας μεταξυ Ευρωπης και αραβικού κοςμου δίνοντας σε όλη την περιοχήμας μεγαλη ισχύ για την αντιμετωπιςη των μεγάλων προκληςεων της παγκοςμιοποιηςης.
Αν το πετυχουμε θα εξασφαλίσουμε ενα πολυ καλυτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές.
